Pakket Belastingplan 2026 aangenomen

Tijdens het debat is veel gesproken over amendementen die de Tweede Kamer heeft aangenomen en die de belastingplannen hebben veranderd. De meningen over de inhoud van die amendementen verschilden, maar wel waren de meeste partijen het erover eens dat de effecten van de wijzigingen niet altijd even goed doordacht zijn. Het gaat bijvoorbeeld om de aanpassing van de youngtimerregeling, verhoging van de brandstofaccijnzen ten gunste van investeringen in het openbaar vervoer en versnelde afbouw van de Wet Hillen, de fiscale regeling die huiseigenaren met een (bijna) afgeloste hypotheek vrijstelt van belastingheffing over het eigenwoningforfait.

Ook is gesproken over de herziening van het gehele belastingstelsel, en in het bijzonder het toeslagenstelsel. De Eerste Kamer vraagt hier al lang om, maar ziet nog geen verandering. Volgens demissionair staatssecretaris Heijnen van Fiscaliteit, Belastingdienst en Douane moeten er keuzes worden gemaakt waarvoor breed maatschappelijk draagvlak nodig is. Het demissionair kabinet vindt het niet aan hen om die keuzes te maken of stappen te zetten. Andere onderwerpen die zijn besproken gingen over differentiatie van de vliegbelasting, vermogensongelijkheid, marginale druk op eenverdieners en klimaatmaatregelen. De laatste zijn besproken met demissionair minister Hermans van Klimaat en Groene Groei.

Aangenomen

• - 

  De motie-Martens c.s. over een definitie voor complexiteit van het belastingstelsel. Deze motie kreeg het advies 'Oordeel Kamer' van de staatssecretaris.
• - 

  De motie-Holterhues c.s. over eenduidige en inzichtelijke verantwoording van belastingopbrengsten. Deze motie kreeg het advies 'Oordeel Kamer' van de staatssecretaris.
• - 

  De motie-Van Rooijen c.s. over een deugdelijke dekking in de Voorjaarsnota 2026. De motie was ontraden door de staatssecretaris.
• - 

  De motie-Koffeman c.s. over het behouden van meer elektrische voertuigen voor de Nederlandse tweedehandsmarkt. Deze motie kreeg het advies 'Oordeel Kamer' van de staatssecretaris.
• - 

  De motie-Kroon c.s. over niet beoogde meeropbrengsten youngtimerregeling terugsluizen. Deze motie kreeg het advies 'Oordeel Kamer' van de staatssecretaris.

Verworpen

• - 

  De motie-Schalk c.s. over uitstel verhoging brandstofaccijnzen. De motie was ontraden door de staatssecretaris.
• - 

  De motie-Walenkamp c.s. over verruimen erf- en schenkbelasting ter verhoging van belasting vrije voet voor kinderen. De motie was ontraden door de staatssecretaris.
• - 

  De motie-Walenkamp c.s. over inning erf- en schenkbelasting op daadwerkelijk moment van ontvangst. De motie was ontraden door de staatssecretaris.
• - 

  De motie-Visseren-Hamakers c.s. over in kaart brengen van duurzaamheidsbeleid. De minister had deze motie ontraden.
• - 

  De motie-Beukering c.s. over voorgestelde accijnsverhogingen op brandstoffen. De minister had deze motie ontraden.

Aangehouden

• - 

  De motie-Schalk c.s. over een amendementstoets. De staatssecretaris heeft de motie ontraden.
• - 

  De motie-Van den Oetelaar c.s. over invoeren van een cap bij de youngtimerregeling. De staatssecretaris heeft de motie ontraden.

GroenLinks-PvdA: Structurele scheefgroei

Senator Martens zei dat de effectieve belastingdruk de afgelopen jaren is verschoven van vermogen naar arbeid. Hij sprak van een structurele scheefgroei tussen lasten op arbeid en lasten op vermogen: 'Ons stelsel is allesbehalve progressief, maar regressief. Werken moet weer lonen en toeslagen overbodig. Mensen moeten inkomenszekerheid hebben, aldus Martens. Hij pleitte voor een eenvoudiger belastingstelsel. Hij noemde de energiekorting 'beter dan niets, maar wel ondoorzichtig.' Bovendien is de korting minder dan een euro per maand. Hij riep het kabinet op de rekening van de klimaatdoelen niet door te schuiven naar de volgende generatie. Martens was blij met de aanscherping van de vliegbelasting op privéjets.

PVV: Versobering youngtimerregeling is totale overvaltechniek

Senator Van Strien had van dit kabinet een beleidsarm belastingpakket verwacht, maar het valt tegen, vindt hij. De verhoging van de accijnzen op brandstof zal meer problemen geven in de grensstreek. Het openbaar vervoer wordt bevoordeeld ten koste van autorijders. Accijnzen op alcohol en tabak dienen alleen om menselijk gedrag te beïnvloeden, aldus Van Strien. De fiscale maatregelen op energiegebied houden geen rekening met de problemen op het gebied van netcongestie. De versobering van de youngtimerregeling is op een bizarre manier terechtgekomen in het belastingpakket. Het grootste probleem ervan is de totale overvaltechniek. Hij vroeg of de staatssecretaris van plan is te kijken een latere inwerkingtredingsdatum.

ChristenUnie: Ook belastingmaatregelen verantwoorden

Volgens senator Holterhues, die ook namens OPNL sprak, is het belangrijk om de komende jaren te werken aan het woningmarktprobleem en de vereenvoudiging van het belastingstelsel zodat zelfstandigen en kwetsbare groepen niet verder achterop raken. De kloof tussen werkenden en niet-werkenden wordt groter, mede door verhoging van de arbeidskorting. Hij juicht het amendement van de Tweede Kamer toe om de accijnzen op brandstof te verhogen en die inkomsten te investeren in openbaar vervoer in de regio. Hij vroeg of bij de koolstofcorrectie expliciet gekeken wordt naar Caribisch Nederland? Het belastingplan kent geen spiegelbeeld op Verantwoordingsdag. Daarmee ontbreekt de basis om verschillen tussen ramingen en realisaties in kaart te brengen. Hoe kijkt kabinet aan om bij grotere fiscale maatregelen verantwoording en monitoring op te nemen, vroeg hij.

CDA: Effect amendementen onvoldoende onderzocht

Senator Bakker-Klein zei dat het belastingstelsel weer complexer is geworden en de regeldruk opnieuw is toegenomen, terwijl het CDA al jaren pleit voor het omgekeerde. Ze wees op de amendementen die door de Tweede Kamer op het laatste moment zijn toegevoegd. Terwijl de impact van de amendementen onvoldoende onderzocht is. Als voorbeeld noemde zij de youngtimerregeling die op de schop gaat zonder gedegen impactanalyse. Ziet de staatssecretaris kans om met reparatiewetgeving te komen, vroeg Bakker, bijvoorbeeld bij de Voorjaarsnota. De impactanalyse op de btw-verhoging op logies in de grensregio's liegt er niet om, zei zij. 'We houden totaal geen rekening met de grenseffecten. Hoe zit het dan met de belofte dat elke regio telt?'

SP: Kassa rinkelt voor kapitaal

Volgens senator Van Apeldoorn dragen de sterkste schouders opnieuw niet de zwaarste lasten. Werken moet lonen, maar helaas zijn de belastingen op arbeid nog hoog. Arbeid maakt bovendien de winst van bedrijven mogelijk. De SP zou willen sturen op een goede belastingmix, waarbij het wenselijk is dat ook het parlement hier meer inzicht in krijgt. Dat is tot nu toe onvoldoende het geval. Meer dan nu het geval is, moet worden gekozen voor het principe dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Waarom is de beperking van de inflatiecorrectie niet alleen toegepast op de hoge inkomens, die in de derde schijf? Van Apeldoorn sprak van een extreem hoge vermogensongelijkheid. Dit kabinet heeft vooral de kassa voor het kapitaal laten rinkelen. Belastingdruk stijgt naarmate je meer verdient, maar neemt vervolgens weer af vanaf de top 10%, besloot hij.

D66: Maatregelen structureel evalueren

Voor senator Moonen gaat het om duurzaamheid, herverdeling en vereenvoudiging bij het belastingpakket. Ook zij maakte zich zorgen dat niet structureel wordt geëvalueerd of doelen zijn gehaald met belastingmaatregelen. 'Zorgelijk, omdat het belastingplan een krachtig instrument en is er gaan miljarden in om.' De Algemene Rekenkamer heeft heldere aanbevelingen gedaan die Moonen steunt. Goed dat wordt doorgegaan met verschillende groene investeringsaftrekken. Dat zijn krachtige instrumenten. Ze helpen ondernemers investeren in duurzame technologie en innovatie, Het zijn krachtige instrumenten, ze helpen ondernemers te investeren en maken onze economie klaar voor de toekomst. Dat geldt ook voor differentiatie van de vliegbelasting. Het belastingstelsel dient begrijpelijk en werkbaar te zijn voor iedereen. Het huidige stelsel is dat niet. Is de staatssecretaris bereid om een begin van een voorbereiding te maken?

SGP: Verhoging arbeidskorting nadeling voor eenverdieners

Volgens Schalk worden in de Tweede Kamer wetsvoorstellen per amendement aangepast, 'of beter gezegd, aangetast'. Als voorbeeld noemde hij de youngtimerregeling en de accijnsverhoging op brandstof. Is er geen overgangsregeling mogelijk voor de youngtimers? Er komt € 600 miljoen bij door de verhoging van de arbeidskorting, maar dat pakt alleen goed uit voor tweeverdieners, niet voor eenverdieners. Kan het tarief van de arbeidskorting niet beter worden verlaagd, vroeg Schalk. Bij de Algemene Financiële Beschouwingen is een motie van de SGP aangenomen om drie kindregelingen samen te voegen. Is hier al iets meer bekend over?

50PLUS: Alarmbel afbouw Wet Hillen

Voor senator Van Rooijen vormt het amendement voor de versnelde afbouw van de Wet Hillen aanleiding om de alarmbel te luiden. 50PLUS is voor verlaging van het fictief rendement, maar zo veel niet. AOW'ers worden het hardst geraakt door deze maatregel. Hij maakt zich zorgen over de inkomstenseffecten. Het tussendoor bijstellen van verschillende belastingregimes over een lange periode geeft het beeld van een opportunistische overheid. Van Rooijen vroeg de regering om de Wet Hillen weer volledig uit te voeren. Over de verhoging van de btw op logies vroeg hij om een onafhankelijk onderzoek naar de zogenaamde tweede-orde effecten. Vooral in het mkb en de horeca in de grensregio is deze verhoging een klap. Is de staatssecretaris bereid zo'n tweede-orde onderzoek te doen?

Fractie-Walenkamp: Verlaag marginale druk

Senator Walenkamp sprak over vijf thema's: strategische insteek, rechtszekerheid, overgangsrecht, uitvoerbaarheid burgerperspectief en EU-afstemming, en de samenhangende macro-economische visie. Hij vroeg ook aandacht voor zijn aangehouden motie tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen over de erf- en schenkbelasting. Hij noemde de Wet minimumbelasting logisch en sympathiek. Ook de vliegbelasting lijkt logisch, maar in hoeverre is dat afgestemd met andere landen, vroeg hij. Te veel uitgeven en te veel lenen is onverstandig, behalve lenen onder de juiste voorwaarheden. Wat kan er worden gedaan om de marginale belastingdruk te verlagen, vroeg Walenkamp tot besluit.

VVD: Laatste keer repareren stelsel

Senator Van der Linden vroeg zich hardop af op we het stelsel nog wel verbeteren of repareren we het alleen tot de volgende keer. Ze noemde de verhoging van de arbeidskorting essentieel. Het amendement voor versnelde afbouw van de Wet Hillen is volgens senator Van der Linden verstandig. Wel vroeg ze wat dit betekent voor het EMU-saldo. Hoe past het bij de begrotingsegels als we nu een tekort oplopen dat pas later wordt gecompenseerd? Fiscale stabiliteit is van wezenlijk belang, maar nu worden de spelregels tijdens de wedstrijd veranderd, zoals bij de youngtimers-regeling: door deze te versoberen veranderen we de spelregels tijdens de wedstrijd. De VVD-fractie steun het doel van de koolstofcorrectie aan de grens, maar vraagt het kabinet dit wel te monitoren. Met de extra belasting op privévliegtuigen moeten bepaalde groepen, zoals medische vluchten, niet benadelen: hoe zorgt het kabinet daarvoor?

PvdD: CO2-heffing is dieptepunt

Senator Koffeman noemde het belastingpakket een mix van losse maatregelen zonder rode draad. Het dieptepunt is volgens hem het opschorten van de CO2-heffing. Hij wilde weten of het klopt dat het regeringsvliegtuig uitgezonder wordt van de vliegtaks. In hoeverre is er een stijging waar te nemen van aantal treinreizen van ambtenaren voor korte reizen naar Amsterdam en Berlijn, vroeg hij. Hij noemde de afschaffing van de vrijstelling voor groene beleggingen pijnlijk omdat het een succesvolle regeling is. Hoe krijg je die kennis ooit weer terug? Is de staatssecretaris bereid tot alsnog een overgangsregeling voor de youngtimers-regeling. Koffeman zei blij te zijn dat de suikertaks eindelijk wordt aangepast. Het is een stap vooruit, maar de eerdere motie-Koffeman is nog steeds niet uitgevoerd, besloot hij.

Fractie-Visseren-Hamakers: Kabinet zet in op smalle welvaart

Senator Visseren-Hamakers zei dat zij het Belastingplan heeft beoordeeld op brede welvaart. Haar conclusie is dat - afgezien van een paar kleine uitzonderingen - het belastingplan inzet op een heel smalle welvaart. Beleid is duurzaam en rechtvaardig of niet, een beetje bestaat niet, aldus Visseren. Jaar in jaar uit vervuilen en in stand houden van armoede en ongelijkheid zijn vormen van langdurig en structureel geweld. Gelukkig worden door het amendement van de Tweede Kamer de accijnsverlagingen iets minder, maar nog steeds wordt fossiele brandstof gesubsidieerd. Kan de staatssecretaris toezeggen dat op tijd voor de Miljoenennota wordt gemonitord of we nog wel op koers zijn op het gebied van klimaat, biodiversiteit en circulaire economie?

Volt: Mis routekaart herziening stelsel

Senator Hartog ging eerst in op iets wat niet in het pakket zit: een routekaart voor de herziening van ons verouderde belasting- en toeslagenstelsel. Verder had hij een aantal vragen over de minimumbelasting op de winst van internationaal opererende bedrijven en de vliegbelasting. Wat betreft de minimumbelasting ziet Volt niet goed welk belang Nederland heeft bij deze herziening. Wat betreft de vliegbelasting is het volgens Hartog goed dat er een uitzondering wordt gemaakt voor het Caribisch deel van het koninkrijk. Hij noemde het voorstel wetstechnisch echter wel rommelig.

JA21: Broddelwerk box 3

Senator Baumgarten zei dat er geen economisch ideale situatie is. Daarvoor is economie veel te complex en dynamisch. Dat vraagt om terughoudendheid bij het draaien aan allerlei radertjes. De differentiatie van de vliegbelasting is een voorbeeld waar het mis gaat. Feitelijk is het milieuwinst. De youngtimerregeling vormt de enige realistische regeling om zakelijke mobiel te blijven. Dit amendement raakt juist de ondernemer die geen dure nieuwe auto kan aanschaffen. Het ontbreken van een overgangsregeling baart de JA21-fractie zorgen. Ondernemers moeten een nog hogere bijtelling betalen. Wat box 3 betreft tekent er zich volgens Baumgarten een ramp af in slow motion . De ingreep van de Tweede Kamer om een exorbitante heffing in box 3 te voorkomen, is exemplarisch voor het broddelwerk dat deze heffing inmiddels is geworden. De dekking die gevonden is, is creatief, maar in essentie ook onrechtvaardig.

Fractie-Beukering: Belastingen uitvoerbaar en uitlegbaar

Senator Beukering zei dat het belangrijk is om helder en eerlijk te zijn over de effecten van het belastingplan. Hij noemde in het bijzonder de effecten voor de ouderen en de ondernemers. De accijnsverhogingen raken de laatste groep onnodig hard. Het belastingplan moet eerlijk uitvoerbaar en uitlegbaar zijn. Dit plan voldoet niet aan die eisen. Beukering sloot zich aan bij het commentaar van andere woordvoerders op de youngtimerregeling.

FVD: Hard werken echt belonen

Senator Van den Oetelaar zei dat een groot deel van ons inkomen naar de overheid gaat. Bovendien komt iemand met een hoger loon ook snel in een hogere belastingschijf. Hij haalde het Nibud aan die zegt dat de koopkracht licht verbetert met dit pakket. Is dat wel zo, vroeg Van den Oetelaar. FVD wil dat hard werken weer echt wordt beloond. Is het kabinet het met ons eens dat economische mobiliteit een veel effectievere manier is om armoede te bestrijden dan voortdurende herverdeling? Deelt de staatssecretaris onze zorg dat de hoge belastingdruk de kansen voor gezinnen en ondernemers beperkt, terwijl essentiële voorzieningen toch onder druk blijven staan?

BBB: Lappendeken uitgebreid

Senator Kroon noemde het belastingplan een lappendeken van opportunistische regelingen. De marginale belastingdruk voor eenverdieners blijft hoog. Hij pleitte voor het verlagen voor de uitgaven van de overheid door het aantal ambtenaren en adviseurs te verminderen. Zelfredzaamheid zou centraal moeten staan. De financiële last van de overheid moet dringend teruggedrongen worden. Het belastingplan voor 2026 is weer een verdere uitbreiding van de lappendeken, volgens Kroon. Er is urgent een verbeterplan nodig. De youngtimerregeling zou een lastenverzwaring kunnen zijn. Als de Tweede Kamer denkt dat amendementen in een wetje drukken goed is voor het vertrouwen van de burgers, dan zijn ze op de verkeerde weg. Het komt ook de betrouwbaarheid van het staatsbestel niet ten goede.

Beantwoording staatssecretaris Heijnen

De wijzigingen van de Tweede Kamer waren niet de keuze van het kabinet, zei Heijnen. Iedereen is doordrongen van de herziening van het stelsel, maar er moeten keuzes worden gemaakt waarvoor draagvlak nodig is. Het demissionair kabinet vindt dat het niet aan hen is om die keuzes te maken of stappen te zetten. Hij ging ervan uit aan dat aan de formatietafel wel keuzes worden gemaakt. De marginale druk is voor de meeste mensen niet hoog, geldt ook voor eenverdieners. Bovendien vindt het kabinet dat iedereen die kan werken, zou moeten werken. Dit is belangrijk voor de financiële zelfstandigheid.

Heijnen zei dat het belangrijk is dat met betrekking tot inkomsten uit vermogen daadwerkelijke inkomsten of genoten inkomsten uit vermogen worden belast. Hoe je dan vervolgens de tarieven vaststelt, is een politieke keuze. Er moet een stelsel worden ingevoerd met een werkelijk rendement in box 3. Een wetsvoorstel daarvoor ligt momenteel bij de Tweede Kamer. Over de youngtimerregeling stelde hij voor te komen met een goedkeurend beleidsbesluit, vooruitlopend op wetgeving: 'Ik kan overgangsregeling van een jaar toezeggen. Deze variant lijkt ons meest recht te doen aan de toelichting op het amendement.' De Wet Hillen is op termijn onhoudbaar, zei de staatssecretaris. Door het amendement van de Tweede Kamer is de afbouw ervan versneld. Dat was niet het voorstel van het kabinet.

Beantwoording minister Hermans

Klimaat- en energietransitie gaat niet vanzelf, vraagt iets van ons allemaal, zei minister Hermans. Beprijzing speelt een belangrijke rol in de mix van beprijzen, subsidiëren en normeren. Gekeken hoe je kunt sturen richting in een groenere economie, door middel van belastingmaatregelen. CO2-heffing verlagen voor lachgasinstallaties zodat het verlichting brengt voor deze bedrijven. Als iets wat bedoeld was als een prikkel een boete wordt, dan is het doel niet bereikt. En daarom aanpassen. Kabinet erkent dat de dekking voor de afvalsector niet toereikend is.