Verslag van de vergadering van 2 december 2025 (2025/2026 nr. 10)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 13.55 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Dessing i (FVD):
Mag ik, voordat ik begin, even iets vastleggen voor de Handelingen? Ik heb net even nagedacht over de bijdrage van mevrouw Visseren-Hamakers. Zij doet zich voor alsof zij spreekt namens de Partij voor de Dieren, maar dat is niet wat de presentielijst aangeeft. Ik wilde dat toch even benoemd hebben, om verwarring bij de stemmingen later te voorkomen.
De voorzitter:
Bij de stemmingen wordt mevrouw Visseren opgenoemd als mevrouw Visseren. Hoe de Partij voor de Dieren zelf haar vertegenwoordigers wenst aan te duiden, is aan de Partij voor de Dieren; dat is niet aan mij of aan het Reglement van Orde. Bij de stemmingen is mevrouw Visseren mevrouw Visseren.
De heer Koffeman i (PvdD):
Voorzitter, de duiding van vertegenwoordigingen in dit huis is aan de Kiesraad en niet aan individuele politieke partijen. Ik verzoek u dus om er in het vervolg ook tegen op te treden als mensen zich uitgeven voor een andere fractie dan waarvoor ze door de Kiesraad zijn gemandateerd.
De voorzitter:
Ja, helder.
Mevrouw Visseren-Hamakers i (Fractie-Visseren-Hamakers):
Even een punt van orde. Ik vind dit geen onderwerp van discussie voor deze Kamer. Ik heb geprobeerd te vermijden om dat in het plenaire debat te doen, maar ik voel me toch genoodzaakt om te reageren op eerdere opmerkingen. Ik heb niet namens de PvdD-fractie gesproken. Ik heb namens de PvdD gesproken en dat is een waarheid als een biologische koe.
De voorzitter:
Helder. De heer Dessing.
De heer Dessing (FVD):
Voorzitter, dank u wel. De voorliggende aanpassing op de Warmtewet roept bij onze fractie een prangende vraag op: voor welk probleem is deze wet een oplossing? Vandaag wordt pijnlijk duidelijk hoe het functioneren van de overheid de burger niet ondersteunt, maar juist in de weg zit. Voor ons ligt opnieuw een langetermijnklimaatagenda, waarin verantwoordelijkheden en plichten bij de burgers worden neergelegd, zonder dat daar iets concreets voor wordt teruggegeven. De strekking is: wij hebben een idee en dat idee werkt alleen als u diep in de buidel tast en fors investeert. Als financiële compensatie wordt geschermd met diverse subsidies voor onrendabele warmtenetten en met isolatiesubsidies, die niets meer of minder zijn dan geïncasseerd belastinggeld van diezelfde burger. Dus linksom of rechtsom, de burger betaalt.
De burger betaalt voor het forceren van een warmtetransitie die alleen haalbaar is wanneer miljoenen Nederlanders hun woningen ingrijpend en kostbaar verbouwen. Het is beleid dat niet wordt gedragen door brede maatschappelijke steun, maar dat wordt doorgedrukt door een select gezelschap van klimaatalarmisten en beleidsmakers dat meent te weten wat goed is voor iedereen. Het is geen wet die de burger dient, maar een perfect georkestreerd juridisch instrument dat de klimaatagenda koste wat kost tegen elke prijs doordrukt.
En die prijs is hoog voor de burger, die het door een alsmaar toenemende belastingdruk financieel al zo zwaar heeft. Want ondanks de vele vragen die aan deze minister zijn gesteld, komt er geen antwoord op wat de financiële gevolgen voor de gebruikers zullen zijn. Zelfs de Raad van State stelt de vraag of met deze wetswijziging de tarieven voor warmte nog wel maatschappelijk verantwoord zullen zijn. Het antwoord daarop is ronduit "nee". Daarom een vraag aan de minister. Hoe maatschappelijk verantwoord is het aanpassen van de Warmtewet en wat gaat deze wet de burgers van Nederland nu daadwerkelijk kosten?
De minister beweert dat er keuzevrijheid is. De burger heeft nog een opt-out: u hoeft zich niet aan te sluiten op het warmtenet, u mag ook een individueel duurzaam alternatief regelen. Maar wat betekent deze zogenaamde keuzevrijheid in de praktijk? Ten eerste. Deze zogenaamde keuze ontstaat pas nadat de overheid zelf een existentieel probleem heeft gecreëerd. De gemeente draait straks de aardgaskraan dicht. U heeft dan simpelweg geen gas meer. Dan krijgt u de keuze: of het warmtenet of een extreem kostbaar individueel alternatief. Dit is een juridisch sluitende, maar moreel problematische cirkel. In werkelijkheid is er sprake van pure dwang en drang, zij het via een omweg.
Ten tweede. Ongeacht de keus voor een warmtenet of warmtepomp, zijn beide technisch onhaalbaar zonder financiële en bouwtechnisch ingrijpende maatregelen in de woning. Want hier begint de waanzin pas echt. Om de warmtenetten en zeker de lagetemperatuurnetten of warmtepompen überhaupt te laten functioneren, moet de warmtevraag van de woning drastisch worden gereduceerd. Dit betekent dat gebouweigenaren volledig worden opgezadeld met zware isolatie-eisen, met alle risico's op vocht- en schimmelproblemen van dien. De burger wordt gedwongen zijn woning te veranderen in een hermetisch afgesloten bunker, zelfs als dat schadelijk is voor de gezondheid. En dan hebben we het nog niet over normaal wooncomfort. De warmtegarantie van minimaal 20 graden Celsius geldt alleen wanneer ramen en deuren op koude dagen niet langdurig worden geopend. Als de burger bijvoorbeeld wil luchten, juist om vochtproblemen te voorkomen, volgt direct langdurig warmteverlies en een ijskoud huis. Volgens deze wet kan dat dan worden bestempeld als "onzorgvuldig gebruik door de eindgebruiker".
De Wcw dwingt burgers tot een onpraktische en ongezonde manier van wonen, enkel om een gecompliceerd en kostbaar systeem kunstmatig overeind te houden. Is er nog wel sprake van keuzevrijheid voor de burger als de overheid eerst bepaalt dat een wijk van het gas af moet, vervolgens een warmtenet aanwijst dat alleen kan functioneren als een bewoner zijn woning ingrijpend isoleert en als ook het zogenoemde "individuele alternatief" alleen werkt na diezelfde vergaande isolatie? Kan de minister uitleggen hoe dit nog als keuzevrijheid kan worden gepresenteerd, aangezien beide opties in de praktijk neerkomen op dezelfde dure technische verplichting voor de gebouweigenaar?
Voorzitter. De wet stelt een broeikasgassenvrije gebouwde omgeving in 2050 als doel. Maar in de jacht op zogenaamde duurzame warmte ziet men af van rationele keuzes en worden publieke middelen ingezet voor onzekere en kostbare projecten. Over welke duurzame warmtebronnen praten we dan eigenlijk? Via een aangenomen amendement is houtige biomassa expliciet uitgesloten als hernieuwbare bron voor de basislast van warmtenetten. Dat is op zich een verstandige aanpassing, maar hierdoor leunt dit ideologisch gedreven beleid nog steeds op andere, dure en onzekere bronnen als aquathermie, restwarmte en geothermie. Bovendien bestaat er juridische chaos over het gebruik van restwarmte uit de industrie. De overheid maakt een wet die moet leiden tot fossielvrije warmte, maar door het uitsluiten van beschikbare bronnen en door vertraging in de uitvoering is het risico juist dat warmtebedrijven moeten terugvallen op aardgas in hun back-upketels. Waarom kiest de regering consequent voor de meest complexe, kostbare en ingrijpende route van collectieve warmte-infrastructuren, terwijl bewezen en stabiele alternatieven zoals kernenergie en beschikbare gasreserves tot lagere maatschappelijke kosten en meer keuzevrijheid zouden leiden? Welke concrete reden heeft deze minister om die opties structureel uit te sluiten of te marginaliseren?
Voorzitter. Wij zijn de illusie van de klimaatwaanzin helemaal zat. Het is tijd voor rationaal denken en daadkracht. Forum voor Democratie kiest voor een radicaal andere, toekomstbestendige koers. Wij zien geen enkele reden om fossiele brandstoffen te verbannen of burgers te dwingen tot onbetaalbare en ongezonde ingrepen in hun eigen woning. De rol van de overheid is het garanderen van betaalbare en betrouwbare energie, met maximale vrijheid voor de burger. Onze alternatieven zijn bewezen, stabiel en goedkoop.
Ten eerste moet Groningen weer open. Hervat de gaswinning in Groningen, met eerlijke en snelle compensatie voor omwonenden. Dit herstelt de stabiliteit van het net, verlaagt de energierekening en versterkt onze energieautonomie. Ook schaliegasvelden in de Noordzee en de Waddenzee moeten worden ontgonnen.
Ten tweede. Trek de Klimaatwet in en zeg het Parijsakkoord op. Beëindig het aardgasverbod en geef burgers de vrijheid om zelf te bepalen hoe zij hun woning verwarmen, bijvoorbeeld met een gasgestookte cv-ketel.
Ten derde: kernenergie en thorium. Investeer in tien nieuwe kerncentrales en in onderzoek naar thorium. Dat zorgt voor stabiele, goedkope en schone stroom voor de komende generaties en vormt een bewezen langetermijnoplossing.
Voorzitter, ik rond af. De warmtewet is het product van een ideologisch vastgelopen agenda. Onze partij, Forum voor Democratie, streeft naar een Nederland dat bruist van ambitie, een land waar succes wordt gevierd en niet wordt afgestraft. Dat bereiken we niet door burgers op te sluiten in een onbetaalbare bunker, maar door vrijheid en betaalbaarheid centraal te stellen. Laten we stoppen met deze zinloze, kostbare klimaatplannen en kiezen voor een rationele koers van goedkope, betrouwbare energie uit eigen bronnen. Forum voor Democratie zal de burgers van Nederland te allen tijde beschermen tegen ineffectieve, onhaalbare en onbetaalbare klimaatmaatregelen en kan daarom onmogelijk instemmen met deze nieuwe warmtewet.
De heer Walenkamp i (Fractie-Walenkamp):
Ik zou graag een vraag willen stellen aan de heer Dessing. Ik hoorde hem net zeggen dat we de aardgaskraan weer volledig open moeten zetten, ook in Groningen. Heb ik dat goed begrepen? Ten tweede: kunt u reflecteren op wat dat voor mensen in Groningen zou betekenen? U heeft het over compensatie, maar heeft u enig idee wat dit voor die mensen betekent? Ik neem uw punt serieus, maar ik vraag me af of u bij de mensen in Groningen geweest bent.
De heer Dessing (FVD):
De heer Walenkamp heeft het goed gehoord: wij stellen inderdaad voor om de enorme gasvoorraden die daar zijn ... Die kunnen op een veilige en stabiele manier gewonnen worden, als we die kubieke meters beton niet hadden gestort om het zogenaamd af te sluiten. Het is absoluut mogelijk. Het kan stabiel. De schade die zou kunnen ontstaan en die de afgelopen tijd ook is ontstaan, had al veel langer op een zeer ruimhartige en snelle manier door de overheid gecompenseerd moeten worden. Dat kan nog steeds, ook als we het Groningenveld weer openen. Dat is wat wij voor ogen hebben.
De voorzitter:
Dank u wel. Dan geef ik tot slot graag het woord aan de heer Van Kesteren van de PVV.